اقدامات ایمنی لازم جهت جلوگیری از آتش سوزی در منازل

حتما شنیده‌اید که حادثه خبر نمی‌کند؛ اما نباید فراموش کرد که اکثر حوادث قابل پیشگیری هستند. بسیاری از آتش‌سوزی‌های منازل مسی، به خصوص در کلان شهرها ناشی از بی‌احتیاطی و یا فرسودگی ساختمان‌هاست که با اندکی فکر و هزینه قابل پیشگیری است. در این مقاله قصد داریم به نکات ایمنی و کلیدی قبل و هنگام وقوع آتش‌سوزی بپردازیم. و در پایان، اینفوگرافی از نحوه اطفاء حریق در ساختمان‌ها تهیه کردیم تا در مواقع مورد نیاز از آن بهره بگیرید.

در ابتدا به تعریف آتش‌سوزی می‌پردازیم:

آتش‌سوزی

اشتعال خارج از کنترل، آتش‌سوزی نامیده می‌شود. برای ایجاد آتش‌سوزی، ۳ عامل وجود دارد:

1.  ماده‌ای که قابلیت اشتعال دارد (سوخت)
2.  حجم معینی از اکسیژن
3.  حرارت کافی

چند دلیل عمده وقوع آتش‌سوزی در منازل

• نقص در وسایل برقی.
• گرم شدن خود به خود مواد و سوختن آن‌ها.
• حوادث چون سیل که می‌تواند باعث اتصالی سیم‌ها شده و باعث شود، آتش‌سوزی اتفاق بیافتد.

برای کنترل و پیشگیری از آتش‌سوزی، بهتر است ماهیت و نوع آن را بدانیم:

آتش‌سوزی ﻧﻮع A: به ﻣﻌﻨﯽ آﺗﺶ‌سوزی ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ اﺣﺘﺮاق ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ ﻧﻈﯿﺮ ﮐﺎﻏﺬ، چوب، ﭘﺎرﭼﻪ و ﻣﻮاد ﭘﻼﺳﺘﯿﮑﯽ می‌باشد ﮐﻪ ﭘﺲ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﺧﺎﮐﺴﺘﺮ به‌جای می‌گذارد.

آتش‌سوزی نوع B: آتش‌سوزی ناشی از سوختن مواد قابل اشتعال مانند روغن، بنزین، نفت و …

آتش‌سوزی نوع C: آﺗﺶ‌سوزی ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﮔﺎز ﯾﺎ ﻣﺨﻠﻮﻃﯽ از ﻣﻮاد اﺳﺖ که به‌راحتی قابلیت تبدیل به گاز را دارد، مانند گاز شهری.

آتش‌سوزی نوع D: آﺗﺶ‌سوزی ﻧﺎﺷﯽ از ﺳﻮﺧﺘﻦ ﻓﻠﺰات قابل‌احتراق، مانند منیزیم و تیتانیوم.

آتش‌سوزی نوع E: آتش‌سوزی ناشی از دستگاه‌های الکترونیکی.

آتش‌سوزی نوع F: آتش‌سوزی ناشی از روغن‌ها و چربی‌های آشپزخانه‌ای.

محافظت ساختمان ها در برابر حریق و فروریزش محتمل

حرکت قائم حریق به معنای گسترش آتش سوزی در طبقات است. با گسترش قائم حریق ریسک فروریزش فزاینده طبقات بالا می رود. در فروریزش فزاینده، فروریزش یک طبقه منجر به خرابی سلسله ای سایر طبقات شده و می تواند به شدت خطرناک باشد. از این رو، برای حفاظت از سازه ها در برابر حریق، توجه جدی به حرکت قائم حریق بسیار کلیدی است.

در مبحث سوم مقررات ملی ساختمان به جهت جلوگیری از افزایش تلفات انسانی و خسارت های بیش از حد در آتش سوزی ها محدودیت هایی برای تعداد طبقات/ارتفاع ساختمان بر اساس میزان مقاومت اعضای باربر ساختمان در برابر حریق اعمال شده است. رعایت این محدودیت ها برای حفاظت ساختمان در برابر حریق کاملا حیاتی است. جدول ۳-۲-۲-الف از مبحث سوم مقررات ملی این محدودیت ها را روشن ساخته است. از آنجایی که درک این جداول در نگاه نخست کمی دشوار به نظر می رسد، در این بخش با چند مثال عینی به صورت پرسش و پاسخ به بررسی این جدول و نقش آن در حفاظت ساختمان در آتش سوزی پرداخته شده است.

پرسش ۱:

ساختمانی در شهر تهران با ۱۶ طبقه که به صورت ۱۲ طبقه روی زمین و ۴ طبقه زیرزمین از سازه فولادی طرح و ساخته شده است. کاربری این ساختمان، مسی است. ستون ها از نوع قوطی، تیرهای اصلی به صورت I شکل و نوع سقف آن مرکب (کامپوزیت یا مختلط) است. آیا این ساختمان نیاز به تمهیدات خاص محافظت ساختمان ها در برابر حریق دارد؟ چه تمهیداتی؟

پاسخ: برمبنای جدول ۳-۲-۲-الف، اولا زیرزمین ها جزو طبقات شمارش نمی شوند. لذا تنها ۱۲ طبقه مبنای محاسبه قرار می گیرد. بر اساس جدول مورد اشاره، ساختار مقاوم حریق الزامی است چرا که تنها ساختمان های ۴ طبقه می توانند بدون ساختار ضد حریق ساخته شوند. البته اگر ساختمان ۵ طبقه روی زمین داشته باشد، مشروط به استفاده از شبکه بارنده می توان باز هم بدون حفاظت سازه ها در برابر حریق به کار ادامه داد. اما در این مثال خاص، با توجه به جدول مورد اشاره اگر از ساختار ضد حریق ۲ ساعته استفاده شود، حداکثر ارتفاع مجاز ۱۱ طبقه خواهد بود. اما مشروط به استفاده از شبکه بارنده می توان تا ۱۲ طبقه نیز از همین ساختار بهره برد. بنابراین، این مسئله دو پاسخ دارد:

1. استفاده از ساختار ۲ ساعته با شبکه بارنده
2. استفاده از ساختار ۳ ساعته بدون شبکه بارنده

فرض کنید ما در اینجا ساختار ۲ ساعته با شبکه بارنده را انتخاب کنیم. در این صورت برای حفاظت ساختمان در برابر حریق باید از پوشش ضد حریق استانداردی استفاده کرده  و از مجریان ذیصلاح بهره بگیریم. بر این اساس و مستند بر جدول ۳-۲-۱ می توان دریافت ستون ها باید برای حریق دو ساعته، تیرهای اصلی برای حریق دو ساعته، تیرهای فرعی بام برای حریق یک ساعته مقاوم سازی شوند.

آتش‌سوزی در ﺧﺎﻧﻪ و محیط‌های ﺑﺴﺘﻪ

• ﺑﻼﻓﺎﺻﻠﻪ ﻫﻤﻪ افراد را از ﻣﻨﺰل ﺧﺎرج ﮐﻨﯿﺪ.

• ﻫﻤﻪ اﻓﺮاد را از آتش‌سوزی آﮔﺎه ﮐﻨﯿﺪ.
• ﻣﺤﻞ آﺗﺶ را پیدا کنید و از آﺗﺶ و دود دوری ‌کنید.
• در ﺻﻮرت اﻣﮑﺎن از ﻃﺒﻘﻪ ﻫﻤﮑﻒ ﺧﺎﻧﻪ فرار کنید.
• ﺑﺮق و ﮔﺎز را از ﻗﺴﻤﺖ ﻣﺮﮐﺰی ﻗﻄﻊ ﮐﻨﯿﺪ.

از آب ﺑﺮای ﺧﺎﻣﻮش ﮐﺮدن آﺗﺸﯽ ﮐﻪ ﻣﻨﺸﺄ اﻟﮑﺘﺮﯾﮑﯽ دارد، اﺳﺘﻔﺎده ﻧﮑﻨﯿﺪ.

ﻧﮑﺎت اﯾﻤﻨﯽ در ﻣﻮرد راه‌های ﺧﺮوﺟﯽ

• ﺗﻤﺎم خروجی‌های ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺸﺨﺺ ﺷﻮﻧﺪ و ﭼﺮاغ راﻫﻨﻤﺎ ﯾﺎ ﺗﺎﺑﻠﻮ ﺧـﺮوج ﻧﯿـﺰ در ﺑـﺎﻻی آن‌ها ﻧﺼﺐ ﮔﺮدد.
• پله‌ها ﺑﺎﯾﺪ ﻧﺮده داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ و نرده‌ها ﻣﺮﺗﺒﺎً از ﻧﻈﺮ اﯾﻤﻨﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ.
• از ﻗﺮار دادن ﻣﻮاد ﻗﺎﺑﻞ اﺷﺘﻌﺎل در پله‌ها و زﯾﺮ پله‌ها ﺑﺎﯾﺪ ﺧﻮدداری ﺷﻮد.
• ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ درﻫﺎی ﺧﺮوج اﺿﻄﺮاری ﻗﻔﻞ ﻧﺒﺎﺷﻨﺪ.

ﻧﮑﺎت اﯾﻤﻨﯽ در ﻣﻮرد سیم‌کشی ﺳﺎﺧﺘﻤﺎن و وﺳﺎﯾﻞ ﺑﺮﻗﯽ

• ﺳﯿﻢ اﺗﺼﺎل دستگاه‌های ﺑﺮﻗـﯽ ﺑﺎﯾـﺪ ﻣﺮﺗﺒـﺎً ازنظر اﯾﻤﻨـﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ.
• ﺑﺎﯾﺪ سعی شود سیم‌های ﻣﻌﻤﻮﻟﯽ اﺗﺼﺎل دستگاه‌ها ﺑـﻪ  ﭘﺮﯾﺰ از ﺳﻪ ﻣﺘﺮ کوتاه‌تر ﺑﺎﺷﺪ.
• دستگاه‌های ﺑﺮق از نظر درست کارکردن ﺑﺎﯾﺪ ﻣﺮﺗﺒﺎً ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ.
• ﺑﺎﯾﺪ ﺳﻌﯽ ﺷﻮد سیم‌کشی ﺑﻪ روش ﺻﺤﯿﺢ اﻧﺠﺎم ﮔﯿﺮد برای مثال: سیم‌ها دور ﻣﯿﺦ ﭘﯿﭽﯿﺪه ﻧﺸـﺪه ﺑﺎﺷـد و یا در تماس با لوله آب گرم نباشد.

ﻧﮑﺎت اﯾﻤﻨﯽ ﻣﺮﺑﻮط ﺑﻪ وﺳﺎﯾﻞ گرم‌کننده و ﺗﻬﻮﯾﻪ

• وﺳﺎﯾﻞ گرم‌کننده، دودکش‌ها ولوله‌های آب ﮔﺮم ﺑﺎﯾﺪ ازلحاظ اﯾﻤﻨﯽ ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ.
• تأسیسات و وسایل گرم‌کننده سالانه باید چک شود.
• وسایل قابل اشتعال و دستگاه‌های گرم‌کننده از هم دور باشند.
• برای نگهداری مواد سوختنی و قابل اشتعال مثل نفت، بنزین و گازوییل از ظروف جداگانه و مطمئن استفاده شود.

ﻧﮑﺎت اﯾﻤﻨﯽ از ﻧﻈﺮ ﺣﻔﺎﻇﺖ و ﻧﮕﻬﺪاری

• کپسول‌های آتش‌نشانی ﺑﺎﯾﺪ ﺳﺎﻻﻧﻪ و به‌طور ﻣﺮﺗﺐ ﺳﺮوﯾﺲ ﺷﻮﻧﺪ.
• ﺑﺎﯾﺪ دﻗﺖ ﺷﻮد وﺳﺎﯾﻞ اﻃﻔﺎی ﺣﺮﯾﻖ در ﻣﺤﻞ ﺻﺤﯿﺢ ﺧﻮد ﻗﺮار ﮔﯿﺮﻧﺪ.
• ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻮع ﻣﻮاد در ﻫﺮ ﻗﺴﻤﺖ اﻧﺒﺎر ﺑﺎﯾﺪ ﮐﭙﺴﻮل اﻃﻔﺎی ﺣﺮﯾﻖ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻧﻮع آﺑﯽ، ﮔـﺎزی و  ﻏﯿﺮه ﺗﻬﯿﻪ و ﻧﺼﺐ ﮔﺮدد.

در زمان آتش‌سوزی چه‌کار کنیم؟

• با شماره ۱۲۵ تماس گرفته و با اعلام وقوع آتش سوزی سازمان را مطلع کنید.
• دیگر ساکنان ساختمان را خبر کنید.
• حتماً اورژانس را خبر کنید.

منبع: بیمه بازار
مد و پوشاک | کیف و کوله پشتی و کفش حریق ,آتش‌سوزی ,ساختمان ,ﺑﺎﯾﺪ ,طبقه ,برابر ,شبکه بارنده ,برابر حریق ,ﻧﮑﺎت اﯾﻤﻨﯽ ,ﮐﻨﺘﺮل ﺷﻮﻧﺪ ,قائم حریق منبع